1زمینه و هدف: خواب یک فرایند پیچیده زیستی است و بی خوابی اولیه یکی از شایع ترین مشکلات شناخته شده بین جوانان محسوب می شود. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوی خواب بیداری در نوجوانان ناحیه مکران استان سیستان و بلوچستان در سال 1400 انجام شد.
روش بررسی: در این پژوهش توصیفی، 530 نفر از دانش آموزان مقطع دبیرستان در منطقه مکران استان سیستان و بلوچستان (3 شهرستان اصلی سراوان، ایرانشهر و چابهار) در سال های 1398 تا 1400 به صورت نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه ویژگی های جمعیت شناختی و پرسش نامه صبحگاهی شامگاهی، استفاده شد. داده ها با آزمون های تی تست مستقل و آنووا بررسی و با نرم افزار SPSS نسخه 21 تجزیه و تحلیل شدند.
یافته ها: نتایج نشان داد دانش آموزان منطقه مکران سیستان و بلوچستان از نظر ریتم شبانه روزی معتدل هستند، اما ترجیحات خواب در این دانش آموزان گزارش شده که بین پسران نسبت به دختران شایع تر است. الگوی انتخابی دانش آموزان در شهرهای ایرانشهر، سراوان و چابهار ترجیحات خواب بوده است. میانگین ترجیحات بیداری، ترجیحات خواب و ترجیحات عملکرد بهینه در دانش آموزان ایرانشهر پایین تر از دانش آموزان شهرستان های سراوان و چابهار بود.
نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، الگوی خواب بیداری دانش آموزان در وضعیت معتدل قرار دارد و کل دانش آموزان الگوی ترجیح خواب را بر دیگر الگوها ترجیح داده اند؛ بنابراین پیشنهاد می شود ریتم های شبانه روزی در دانش آموزان بررسی و اقدامات لازم برای آگاه سازی والدین انجام شود و بهتر است از برنامه مدرسه و منزل برای خواب هماهنگ شود.